برندگان جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۶ معرفی شدند

 جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۶  برای

« طراحی و ساخت ماشین های مولکولی »

به ژان پیر سوواژ از دانشگاه استراسبورگ فرانسه

فریسر استودارت از دانشگاه نورث وسترن آمریکا

برنارد فرینگا از دانشگاه گرونینگن هلند اهدا شد.

این دانشمندان ، ماشین های مولکولی قابل کنترلی را ساخته اند که می توانند با دریافت انرژی ، وظیفه محوّل شده را انجام بدهند .

اولین گام به سوی ساخت یک ماشین مولکولی ، در سال ۱۹۸۳ توسط ژان پیر سوواژ با اتصال دو مولکول حلقه ای به یکدیگر و تولید زنجیر کاتِنان برداشته شد . در این زنجیر ، مولکول ها به جای پیوندهای کووالانسی ، با پیوندهای مکانیکی آزادتری به هم متصل شده بودند .

دومین گام را فریسر استودارت در سال ۱۹۹۱ برداشت ؛ هنگامی که روتاکسان ساخته شد . او یک حلقه مولکولی را بر روی یک محور مولکولی باریک قرار داد ، به طوری که حلقه قادر بود در امتداد محور حرکت کند . بر همین مبنا ، بالابرهای مولکولی ، ماهیچه های مولکولی و تراشه های رایانه ای مبتنی بر مولکول ساخته شدند .

برنارد فرینگا نیز اولین دانشمندی بود که موتورهای مولکولی را ارایه داد . وی در سال ۱۹۹۹ ، موتور مولکولی را ساخت که به طور پیوسته در یک جهت می چرخید . وی با استفاده از این گونه موتورهای مولکولی ، یک استوانه شیشه ای که ۱۰۰۰۰ بار بزرگتر از خود موتور بود را چرخاند و اولین بار «نانو خودرو» را طراحی کرد .

توسعه موتورهای مولکولی در این مرحله ، نقطه عطفی است که با ساخت موتور الکتریکی در دهه ۱۸۳۰ میلادی قابل مقایسه است . ماشین های مولکولی در آینده در حسگرها و سامانه های ذخیره انرژی به کار گرفته خواهند شد .